İSLAM TARİHİ ÖZETLER ÖZETİ

|

 

Tarihte Türk adında kurulan ilk devleti Göktürk'lerdir.
Tarihteki ilk Türk devleti Hunlar'dır.
Miryekefelon Savaşı ile Anadolu Türkler'in anavatanı olmuştur.
İlk donanma Hz. Osman zamanında kuruldu.
İkta sistemi ilk defa Hz.Ömer zamanında uygulanmıştır.
30. Arapların Kıbrıs Adası’nı fethi ilk kez Hz. Osman zamanında gerçekleşti
-Emeviler ilk İslami devlet. 661-749
MUAVİYE Berid ve mühür teşkilatı kurmuştur.
KERBELA 680, Hz. Hüseyini şehid ettiren zalim komutan Ömer b. Sa’d b. Ebî Vakkas
HARRE OLAYI. 683 Yezid’in Medinede zulüm günleri.
MEKKE KUŞATMASI 683 Hüseyin b. Numayr tarafından yapılan saldırı.
TEVVABUN HAREKETİ Süleyman b. Surad liderliğinde Kûfe halkının Yezidden intikam alma haraketi
Hazir savaşı Emevilerle Şii lider muhtar es sekafi(686) savaşı.
-2. Velid öldürülen ilk Emevi halife
CABİYE TOPLANTISI Cabiye toplantısını organize edenler arasında olan Dahhak b. Kays , Numan b. Beşir ; Mervan’ın halifeliğini tanımayarak Abdullah b. Zübeyr’e biat edeceklerini açıklamıştır.
ABDULMELİK BİN MERVAN(685-705) döneminde, ilk İslami sikke, Arapça resmi dil oluşu ve vasıt şehri kurulması
VELİD BİN ABDİLMELİK 1. VELİD (705-715 ( Emevilerin zirve dönemidir.)
AYNU’L –VERDE SAVAŞI ( 685) Mervaniler zamanında şiayla yapılan ilk savaştır.
ENDÜLÜS EMEVİLERİ,756 ispanyada kurulmuştur. İlk halife abdurrahman ed dahi b.muaviyedir. Fethedenler ise Musa b.Nusayr (ordu komutanı) ve azatlısı Tarık b. Ziyad
ZİRVE DÖNEMİ 3.Abdurrahman zamanı olup KURTUBA ÜNİVERSİTESİ kurulmuştur.
Medinetüz Zehrayi 3. Abdurrahman başlattı fakat oğlu 2. Hakem bitirdi.
İBNİ RÜŞD: endülüsün ve islam dünyasının en büyük filozofudur.ve meşşai felsefenin temsilcisidir.
HACİP:vezirlerle hükümdar arasındaki bürokrasiyi işletirdi.
VEZİRLER: askeri,mali,adli gibi konularda yetkili kişilerdi.
KATİPLER:hem vezirlerin hem bürokratların teftişini yaparlar.
Donanma 2. ABDURRAHMAN zamanında kurulmuştur.
Adli kurumlar: kadılık, şurta, mezalim,ve hispedir.
ZAP SAVAŞI: emeviler ve abbasiler arasındaki son savaştır.
İlk abbasi halifesi: EBUL ABBAS ES-SEFFAHTIR..
TALAS SAVAŞI(750): MÜSLÜMANLARLA TÜRKLERİN BİRLİKTE HAREKET ETTİĞİ SAVAŞ..
ĞULAM’GILMAN Sarayın hizmetlilerine denilir. Hizmetlilerin çoğu Avrupalı olduğundan dolayı sakalibe adı verilmiştir.
MURTEZİKA: *Paralı askerlere denir.
* Adlî olarak nitelendirilebilecek kurumlar; Kadılık, şurta, mezâlim ve hisbedir.
EMEVİ DÖNEMİNİN BİTİŞİ Halife Mervanın, Abbasî ailesinden Abdullah b. Ali ile 750’de yaptığı ZAP savaşında yenilmesi ve bu savaşta ölmesiyle Emevîler’in yaklaşık bir asır süren devri de sona ermiştir
ABBASİLER kurucu Ebu'l-Abbas Abdullah es-Seffâh, 749-1258
-İlk vezirlik sistemi Abbasiler tarafından oluşturulmuştur
TALAS SAVAŞI 750; Müslüman Araplarla Türklerin beraberce Çinlilerle savaşı
HARUN REŞİD:abbasilerin en parlak dönemi. 786-809.
Abbasilere karşı en büyük isyan şii babektir.
İslam tarihinde ilk türk ordusu: HASSA ORDUSUDUR
Abbasi hilafetinin kurumsallaşma dönemi: ebu cafer el mansur zamanıdır.
MOĞOL İSTİLASI olarak bilinen olayların çıkış sebebi:OTRAR FACİASIDIR(1218)
-Samarra şehrinin nüfusunun çoğunluğu Sünnilerden oluşur
Beytu’l –Hikme ; Harun Reşid zamanında temeli atılan ,Me’mun zamanında da zenginleştirilen 1258 yılına kadar varlığını sürdürmüş ,Moğol istilasıyla yakılmış bir kütüphanedir.
-Hilafet merkezi Şam’dan Bağdat ‘a taşınınca İslam sanatı İran etkisinde kalmıştır
islam tarihinde ilk türk ordusu: HASSA ORDUSUDUR... Mutasım, 835 yılında Ahmed b. Halid’e Türkler için özel bir şehir kurması için Samarra şehri kurdurmuştur..
BATIDA ; Rüstemîler,İdrisîler, Ağlebîler, Tolonîler, İhşidîlerve Hamdanîler
DOĞUDA ;Tahirîler, Saffarîler,Samanîler, Karahanlılar, Gazneliler, Selçuklular, Harzemşahlar devletleri oluşmuştur.
TOLUNOĞULLARI(868-
-Abbasi halifeliğine bağlı kurulan ilk
abbasi halifesine bağlı kurulan ilk devlet: TOLUNOĞULLARIDIR...
SACOĞULLARISACİLER(890-929)
aazerbaycan bölgesinde kurulan bir Türk devletidir.
Akurucusu, Soğd boyundan bir komutan olan Ebu’s-Sâc Dîvdad b. Yûsuf Dîvdest’in ailesidir.
ARAHANLILAR(945-1212)
GAZNELİLER(963-1186) Kabilin güneybatısındaki Gazne şehrinde kurulmuştur ve burayı başkent olarak kullanmışlardır.akurucusu Alp Tekin’dir.(Asıl kuran Sebuk Tekin 975)agaznelilere ; Yemeniler ve Sebuk Tekinilerde denilmiştir.agazneli devletinin kurumsallaşması Sebuk Tekinle başlamıştır.
GAZNELİLERİN EN ŞAŞALI DÖNEMİ: gazneli mahmut zamanıdır..hindistana 17 sefer düzenlenmiştir...
 H
DİVAN: devlet dairelerine denir.
DİVANI RİSALET: resmi yazışmalar yapar.
DİVANI ARZ:asker işlerini takip eder.
DİVANI İŞRAF: mali konuları takip eder.
HACİP:yüksek askeri rütbeliler.
SALTUKLULAR: 1071 DE KURULAN İLK TÜRK BEYLİĞİDİR..ERZURUMDA KURULMUŞLTUR.
Çaka bey: ilk türk denizcisidir.
OSMANLILAR 36 PADİŞAHLI
OSMANLILAR

 Osmanlıların ilk savaşı:ERMENİ BELİ SAVAŞIDIR.
İlk vergi Osman gazi zamanında alınmıştır.
Sipahi örgütü ve divan ilk kez Orhan Gazi döneminde kuruldu.
Osmanlı Devleti'nde toplam 36 kişi padişahlık yapmıştır.
Osmanlı devletini ilk başkenti Bursa,son başkenti ise İstanbul'dur.
İlk mali düzenleme: MURAT HÜDAVENDİGAR zamanında olmuştur.
İSTANBULU İLK KUŞATAN: YILDIRIM bayezidtir.
FETRET. Y.B. Timura 1402 yenilmesiyle başlar.
Mehmet çelebi fetrete son verdi
Osmanlının imzaladığı ilk antlaşma: 1444 yılında macaristan ile imzalanan segedin dir..
Han ünvanını ilk defa fatih kullanmıştır.
Yavuz sultan selim mısırlılarla 1517 de RİDANİYE MEMLUKLULERİ yıkmış ve halifelik ünvanını almıştır.
1517 de HİLAFET OSMANLILARA GEÇTİ.
Akdeniz bir Türk Gölü haline getiren savaş, Preveze Deniz Savaşı: Preveze körfezinde 27 Eylül 1538'de yapılan savaşta Barbaros Hayreddin komutasındaki Osmanlı donanması büyük bir zafer elde etti.
Balkanlar II.Kosova savaşı ile ilk kez Türk yurdu olmuştur.
YILDIRIM BEYAZİDO Osm. İlk tershane Yıldırım Bayezid devrinde Gelibolu'da oluşturulmuştur.
24 Ağustos 1516'da Mercidabık Savaşı oldu: Mercidabık zaferi Suriye kapılarını Osmanlılara açmıştır.
Anadolu Hisarı Yıldırım B.tarafından, Rumeli Hisarı Fatih Sultan Mehmet tarafından yaptırılmıştır.
Osmanlı padişahlarının tahta geçerken dağıttığı paraya "Cülüs" denir.
KANUNİ ZAMANINDA en uzun süreli görev yapan padişahtır. İlk kapütülasyonlar cenevizlilere verilmiştir.1352..
KANUNİ ZAMANINDA ilk kapütülasyonlar cenevizlilere verilmiştir.1352..bu dönemde akdeniz türk gölü haline getiren savaş, Preveze Deniz Savaşı 27 Eylül 1538'de yapılan savaşta Barbaros Hayreddin kazandı.
Kıbrısın fethi II. Selim (Sarı ) döneminde
Şehid edilen ilk Osmanlı patişahı Genç Osman'dır.
SULTAN IV. MURAD:Tütünü yasaklamış ama hala bugün tüttürüyorlar (!)
Kasr-ı Şirin Antlaşması: Azerbaycan ve Revan Safevilerde, Bağdat Osmanlılar’da kaldı.
Osmanlı Devleti'nde en fazla padişahlığı K.Sultan Süleyman yapmıştır.
İlk Osmanlı parası Osman Bey,ilk gümüş para Orhan Bey,ilk altın para, Fatih Sultan Mehmet bastırmıştır.
Osmanlı Devleti, uçağı ilk kez birinci dünya savaşında kullanmıştır.
Suğdak Deniz Seferi ilk deniz aşırı seferidir.
1. AHMET TAHTA ÇIKTIĞINDA celali isyanları ile uğraşmıştır..anadoluda yapılan isyanlara CELALİ İSYANLARI denir.
GENÇ OSMAN,yeniçeri kaldırmak isteyen ilk padişahtır.
Tütün yasağını getiren 4.MURATTIR.
4.MURAT zamanında KASRI ŞİRİN anlaşması imzalanmıştır.
4. Mehmet döneminin en önemli özelliği bu dönemin bürokrarlar yani KÖPRÜLÜLER DÖNEMİ olmasıdır...
Şart sunarak sadrazam olan ilk kişi KÖPRÜLÜ MEHMETTİR
Osmanlı Devleti'nin toprak kaybettiği ilk antlaşma Karlofça'dır. 1699
patrona hall isyanı sonucu 3.AHMET TAHTTAN İNDİRİLMİŞTİR.
1.ABDULHAMİT DÖNEMİNDE RUSLARLA küçük kaynarca anlaşması imzalanmıştır.şartları çok ağır bir anlaşmadır..osmanlı devlleti ilk defa savaş tazminatı vermiştir.karadenizin bir türk gölü olma özelliği sona erdi...
İlk defa halkı türk ve müüslüman olan kırım elden çıkmıştır.
3.SELİM ZAMANINDA nizamı cedid ordusu kuruldu...
Osmanlı padişahının yetkilerini sınırlayan ilk belge Sened- İttifak'tır.(1808)
Azınlıklara ilk defa siyasal haklar Islahat Fermanı ile verilmiştir(1856)
Lale döneminde ilk posta teşkilatı, ilk itfaiye, ilk kağıt fabrikası kurulmuştur.
2.MAHMUT DÖNEMİ: ilk resmi gazete olan takvimi vekayi yayına başladı posta teşkilatı kuruldu..
İlk nufus sayımı yapıldı..kıyafet değişikliği hakkında bir ferman yayınladı...
HÜNKAR İSKELESİ ANLAŞMASI İMZALANDI boğazlar üzerindeki egemenlik hakkının son kez kullanıldığı anlaşmadır..
Bakanlıklar ve nazırlıklar kuruldu.
1.ABDULMECİD zamanı çok önemli hadiseler yaşanmıştır.
İlk tanzimat fermanı 1839 DA MUSTAFA REŞİT PAŞA TARAFINDAN İLAN EDİLDİ..
Mansur ; Bağdat şehrinin ortasına Kasru’z-zeheb (altın köşk) yaptırmıştı
SULTAN 2.ABDULHAMİT 23 ARALIK 1876 DA İLK ANAYASA OLAN KANUNİ ESASİYİ İLAN ETTİ...
Rusya ile 1878 de AYESTAFANOS ANLAŞMASI İMZALANDI..
23 TEMMUZ 1908 DE 2.MEŞRUTİYET İLAN EDİLDİ
1517 de HİLAFET OSMANLILARA GEÇTİ.
1. AHMET TAHTA ÇIKTIĞINDA celali isyanları ile uğraşmıştır..anadoluda yapılan isyanlara CELALİ İSYANLARI denir.
GENÇ OSMAN,yeniçeri kaldırmak isteyen ilk padişahtır.
Tütün yasağını getiren 4.MURATTIR.
4.MURAT zamanında KASRI ŞİRİN anlaşması imzalanmıştır.
Bu anlaşma ile türk-iran sınırları çizilmiş ve bağdat osmanlılara kalmıştır.
4. Mehmet döneminin en önemli özelliği bu dönemin bürokrarlar yani KÖPRÜLÜLER DÖNEMİ olmasıdır...
Şart sunarak sadrazam olan ilk kişi KÖPRÜLÜ MEHMETTİR.
1718 yılında imzalanan Pasarofça Anlaşmasından sonra 1730 yılındaki Patrona Halil İsyanına kadar, 12 yıl süren bu döneme Lale Devri denir.
I. ABDULHAMİD :
1774-1789 yılları arasında tahtta kalan I. Abdulhamid döneminin en önemli siyasi hadiselerinden birisi Küçük Kaynarca Anlaşması’dır.
21 Temmuz 1774 tarihinde Küçük Kaynarca Antlaşması'na imza attı. Bu antlaşmaya göre Kırım'a bağımsızlık verildi.
Buna Göre:
1- Ruslar; Karadeniz'de ticaret yapıp, donanma bulundurabilecekler,
2- Balkanlarda Ortodoks toplulukların haklarını koruyacaklar
3-Osmanlı Devleti Rusya'ya savaş tazminatı verecek,
4- Rusya Eflak, Boğdan, Beserabya ve Akdeniz'de işgal ettiği adaları Osmanlı Devletine geri verecekti. Fakat bu bölgelerde Osmanlı Devleti
5-Genel af ilan edecek,
6-Halka din ve mezhep özgürlüğü verecek,
7-halktan vergi almayacak,
8- isteyen istediği yere göç edebilecekti.
Rusya bu antlaşma ile Osmanlı Devletinin iç işlerine karışma imkanını da bulmuş oldu.
Yeni bir Osmanlı-Rus savaşı ihtimali belirmesi üzerine, Aynalı Kavak Tenkihnamesi imzalandı.
III: SELİM, , "yeni usul asker" anlamına gelen "Nizam-ı Cedid" adlı askeri örgütü kurdu (24 Şubat 1793).
Islahatları:
II. MAHMUT Sultan II. Mahmud, Sekban-ı Cedid adı verilen yeni bir askeri teşkilat kurdu (14 Ekim 1808).
Osmanlı Devleti için kanayan bir yara haline gelen yeniçeri ocaklarını Vaka-i Hayriye adı verilen olayla ortadan kaldırıldı (15 Haziran 1826). Onun yerine Asakir-i Mansure-i Muhammediye adı verilen yeni bir askeri teşkilat oluşturuldu
Alemdar Mustafa Paşa Ayanlarla Sened-i İttifak'ı imzaladı. Sened-i İttifak ile ayanlar padişahın mutlak otoritesine karşı siyasi bir meşruiyet kazanmış oluyorlardı.
Osmanlı devletinin boğazlar üzerindeki egemenlik haklarını kullanarak imzaladığı son anlaşma olan 1833’te imzalanan Hünkâr İskelesi Anlaşması.
İmzalan bu anlaşma ile aşağıdaki maddeler kabul edildi;
1- Hem Osmanlı Devleti hem de Rusya, herhangi bir savaşa girdiğinde birbirlerine yardım edeceklerdi.
2- Osmanlı Devleti, savaş tehlikesi ile karşı karşıya kaldığı zaman Rusya, Osmanlı devletine kuvvet gönderecekti.
3- Rusya'ya karşı bir saldırı olduğu zaman, Osmanlı Devleti Çanakkale ve İstanbul Boğazlarını kapatarak diğer ülke donanmalarının Karadeniz'e açılmalarına engel olacak ve Rusya bu sayede güneyden deniz yoluyla gelecek saldırılarla uğraşmak zorunda kalmayacaktı.
4- Bu antlaşma sekiz yıl boyunca yürürlükte kalacaktı.
I. ABDULMECİD:
Abdülmecid zamanında da oldukça önemli siyasi gelişmeler yaşanmıştır. Bunlardan ilki Tanzimat Fermanı’dır. Mustafa Reşit Paşa tarafından kasım 1839 tarihinde ilan edildi.
Tanzimat fermanına tarihimizde Tanzimat-ı Hayriye veya Gülhane Hatt-ı Humayun'u da denir.
Osmanlı Devletinde anayasal düzenin, Sened-i İttifak’la birlikte başlangıç noktası olarak kabul edilebilecek olan Tanzimat Fermanı'nın getirdiği önemli yenilikler şunlardır:
1-Müslüman veya gayr-i Müslim olan herkesin can, mal, namus güvenliği devlet garantisi altına alınacak,
2-vergiler herkesin gelirine göre düzenli bir şekilde alınacak,
3-askerlik belirli bir düzene göre olacak, mahkemeler herkese açık olacak ve mahkeme kararı olmadan kimse idam edilmeyecek,
4-herkesin mal ve mülk sahibi olması ve bunu miras olarak bırakabilmesi sağlanacak,
5-rüşvet ve iltimas kaldırılacak, kanun gücünün her gücün üstünde olduğu kabul edilecekti.
Bu devrin bir diğer önemli hadisesi de Islahat Fermanı’dır.
SULTAN ABDULAZİZ:
Yeni bir vilayet teşkilatlanmasına geçildi.
Kadılık Kurumu daha sıkı denetim altına alındı.
1 Nisan 1868 Şura-yı Devlet ve 1870 yılı içerisinde de Divan-ı Muhasebat kuruldu (Danıştay ve Sayıştay).
Eğitim, ulaşım ve bankacılık konularında çeşitli düzenlemeler yapıldı.
Donanmanın modernleştirilmesine de çalışıldı.
1.ABDULHAMİT DÖNEMİNDE RUSLARLA küçük kaynarca anlaşması imzalanmıştır.şartları çok ağır bir anlaşmadır..osmanlı devlleti ilk defa savaş tazminatı vermiştir.karadenizin bir türk gölü olma özelliği sona erdi...
İlk defa halkı türk ve müüslüman olan kırım elden çıkmıştır.
3.SELİM ZAMANINDA nizamı cedid ordusu kuruldu...
2.MAHMUT DÖNEMİ: ilk resmi gazete olan takvimi vekayi yayına başladı..
Posta teşkilatı kuruldu..
İlk nufus sayımı yapıldı..kıyafet değişikliği hakkında bir ferman yayınladı...
HÜNKAR İSKELESİ ANLAŞMASI İMZALANDI..boğazlar üzerindeki egemenlik hakkının son kez kullanıldığı anlaşmadır..
Bakanlıklar ve nazırlıklar kuruldu...
1.ABDULMECİD zamanı çok önemli hadiseler yaşanmıştır.
İlk tanzimat fermanı 1839 DA MUSTAFA REŞİT PAŞA TARAFINDAN İLAN EDİLDİ..
Bu anlaşma önemlidir(bknz maddeleri:))
SULTAN 2.ABDULHAMİT 23 ARALIK 1876 DA İLK ANAYASA OLAN KANUNİ ESASİYİ İLAN ETTİ...
Rusya ile 1878 de AYESTAFANOS ANLAŞMASI İMZALANDI..
23 TEMMUZ 1908 DE 2.MEŞRUTİYET İLAN EDİLDİ..
SULTAN II. ABDULHAMİD:
23 Aralık 1876'da Osmanlıların ilk anayasası olan Kanun-i Esasi'yi ilan etti.
Rusya ile Osmanlı arasında 1878'de imzalanan Ayastefanos Anlaşması na göre;
Osmanlı Devletine bağlı bir Bulgaristan Prensliği kurulacak, Prensliğin sınırları Tuna'dan Ege'ye, Trakya'dan Arnavutluğa uzanacaktı.
Bosna-Hersek'e iç işlerinde bağımsızlık verilecek;
Sırbistan, Karadağ ve Romanya tam bağımsızlık kazanacak ve sınırları genişletilecek;
Kars, Ardahan, Batum ve Doğu Beyazıt Rusya'ya verilecek;
Teselya Yunanistan'a bırakılacak;
Girit ve Ermenistan'da ıslahat yapılacak;
Osmanlı Devleti Rusya'ya 30 bin ruble savaş tazminatı ödeyecekti.
Meşrutiyetin yeniden ilanından sonra çeşitli gruplar arasında çekişmeler ve tartışmalar başlamıştı. Meşrutiyete karşı olanlar avcı taburları ile birleşerek İstanbul'da büyük bir İsyan başlattı. Selanik'ten gelen hareket ordusu bu isyanı bastırdı.
UŞİ ANTLAŞMASI:
Balkan Savaşları’nın başlaması üzerine İtalyanlarla barış imzalandı ve Trablusgarp Savaşı sona erdi. Yapılan Uşi Barış Antlaşması'na göre; Trablusgarp ve Bingazi İtalya'ya verildi. On İki Ada Yunanistan'ın işgal etmemesi için geri verilmek üzere İtalya'da kalıyordu.

 

Benzer Yazılar